Ulat nina Angel Sweet Herbosa at Ken Vincent Laoreno

Painit na nang painit ang panahon at sunod-sunod na ang naranasang mataas na heat index sa bayan ng Los Baños. Sa katunayan, nito lamang ika-15 at 16 ng Abril, nakaranas ito ng pinakamataas na heat index na pumalo sa 50°C.

Ang naturang heat index ay naitala ng Agrometeorology, Bio-structures and Environment Engineering Division (ABSEED) na nakabase sa Institute of Agricultural and Biosystems Engineering Building, Pili Drive, University of the Philippines Los Baños (UPLB).

NASA LARAWAN: Isa ang NAS-UPLB sa mga university-based Agro-Met Station ng PAGASA. Kuha ni Angel Sweet Herbosa

Ang National Agromet Station (NAS) ay isa sa mga university-based Agrometeorological (Agro-Met) Station na pinapangasiwaan ng ABSEED na katuwang ng Philippine Atmospheric, Geophysical, and Astronomical Services Administration (PAGASA) sa pangangalap at pagsusuri sa lagay ng panahon. Bukod sa teknikal na suporta, ang nasabing ahensya rin ang pangunahing nagpopondo sa operasyon ng ABSEED.

Ayon kay ABSEED Division Head Patrick Relativo, taong 1968 pa nang nag-umpisa ang operasyon ng nasabing istasyon na nakabase sa UPLB. Pangunahing layon nito na mangolekta ng mga datos na may kinalaman sa panahon at klima.

Katambal ng pagiging pokus sa pananaliksik ng unibersidad sa larangan ng agrikultura ang dahilan sa pagkakaroon ng kolaborasyon nito sa PAGASA. Dahil layunin din ng ABSEED na mangolekta at mag-analisa ng datos tungkol sa panahon, ito ay nakakatulong sa pagbibigay impormasyon hinggil sa maaaring epekto ng klima sa mga magsasaka at sa kanilang mga sakahan. 

Ang sentral sa sektor na benepisyaryo ng datos na nakokolekta ng ABSEED ay ang mga magsasaka at mga akademikong institusyon na nagsasagawa ng pananaliksik.

“Yung PAGASA kasi, mayroon [silang] agrometeorological station, so sila din ‘yung [responsible] once they have the data they can provide ng agricultural advisory sa mga farmers natin,” saad ni Relativo. 

Paano nakukuha ang heat index? 

Ayon kay Relativo, ang pagkuha ng datos para sa pagkalkula ng heat index ay isinasagawa tuwing ika-8 ng umaga at ika-2 ng hapon sa mismong istasyon. Dalawa sa pinakamahalagang variables na kanilang sinusukat upang makuha ang heat index ay ang temperatura ng hangin (air temperature) at relative humidity.  Para naman sa pangangalap ng datos, mayroong dalawang instrumento na ginagamit ang ABSEED. 

“Ang pwedeng gamitin na instrument ang tawag sa kanya ay psychrometer. ‘Yung psychrometer kasi ‘yung device niya ay thermometer din [dry-bulb at wet-bulb thermometer],” aniya.

Paliwanag ni Relativo, ang dry-bulb thermometer ay ang regular na temperature thermometer na sinusukat ang temperatura ng hangin (air temperature) at ang wet-bulb thermometer naman ay sinusukat ang relative humidity. 

NASA LARAWAN: Ang psychrometer—na naglalaman ng dalawang thermometer na tinatawag na dry-bulb at wet-bulb thermometer—ay isa sa mga instrumentong ginagamit ng ABSEED sa pagkalkula ng panahon. Kuha ni Angel Sweet Herbosa

Para sa pagsukat ng temperatura ng hangin (air temperature), inilalagay ng officer ng Agro-Met ang dry-bulb thermometer sa stevenson screen o isang maliit na kabinet na gawa sa metal na may pahilis na butas sa gilid upang makapasok ang hangin at mapanatili ang bentilasyon, ngunit nakasara laban sa direktang sikat ng araw. 

“Ito ay inoobserbahan regularly, at ang final reading ng air temperature ay tuwing 8 AM at 2 PM,” paliwanag ni Joseph Reyes, isa sa mga Agro-Met officer. 

NASA LARAWAN: Ang stevenson screen ay isang maliit na kabinet na nagsisilbing lalagyan ng mga instrumentong panukat sa panahon na nagpoprotekta mula sa direktang sikat ng araw, pag-ulan, at iba pang mga salik na nakakaapekto sa pagsukat ng wasto at tumpak na temperature readings. Kuha ni Angel Sweet Herbosa

Samantala, ang wet-bulb thermometer naman ay instrumentong may telang nakabalot sa dulo na binabasa ng tubig. Ayon kay Relativo, kapag pinahanginan ito sa pamamagitan ng pag-ikot ng instrumento o sa tulong ng bentilador ay nagsisimulang mag-evaporate ang tubig sa tela. “Kapag mataas ang reading nito [relative humidity], ibig sabihin mainit ang panahon,” aniya.

Para naman sa mabilisang pagtukoy ng heat index gamit ang nakuhang datos ng air temperature at relative humidity, ginagamit nina Relativo at Reyes ang Heat Index Graph ng National Weather Service (NWS). Base rito, mas mataas ang nagiging heat index kapag parehong mataas ang sukat ng air temperature at relative humidity.

Ngunit upang makuha ang mas teknikal at eksaktong kalkulasyon ng heat index, gumagamit ang istasyon ng partikular na formula mula sa PAGASA. Ang resulta nito ang siyang opisyal na datos na ipinapasa nila sa ahensya at nagsisilbing basehan sa paggawa ng national advisory ukol sa heat index. Ito rin ang ibinibigay nila sa mga akademikong institusyon na nagsasagawa ng pananaliksik ukol sa climate trends sa bansa.

NASA LARAWAN: Formula mula sa PAGASA na ginagamit ng ABSEED sa pagkalkula ng panahon. Kuha ni Angel Sweet Herbosa

Ano ang dapat asahan sa hinaharap? 

Batay sa pinakahuling ulat ng PAGASA, inaasahang ngayong buwan mararanasan ang patuloy na pagtaas ng heat index sa bansa. Ayon naman sa ahensya, maari pa itong pumalo mula 38°C hanggang 47°C (nasa danger level batay sa NWS Heat Index Graph) sa ilang bahagi ng bansa ngayong Mayo.

Dulot nito, ipinaalala ni Relativo na mahalaga ang regular na pag-inom ng tubig upang maiwasan ang mga sakit na dala ng matinding init ng panahon, partikular ang dehydration. Wika niya, ito umano ang pinaka-accessible na paraan upang maibsan ang epekto ng mainit na panahon. Dagdag din niya, mainam kung light-colored na mga damit ang isusuot nang sa gayon ay madaling makaangkop ang katawan sa init.

Sa kasalukuyan, hinaharap ng ABSEED ang kakulangan sa manpower o sa taong nakatalaga para sa UPLB Agro-Met Station. Dalawang designated officers lamang ang nagpapalitan para sa tuloy-tuloy na operasyon nito. Ayon kay Relativo, may mga pagkakataon na isa lamang sa kanila ang nagtatrabaho sa station. 

“Ang mga weather stations natin ay daily ang operations [ng mga] ‘yan, so walang holiday, walang break, even kapag may mga extreme conditions. Kung sa atin walang pasok, bumabagyo, kailangan nilang pumasok para mag-observe. So, tuloy-tuloy ang operations, hindi pwede maputol kasi ganon ‘yung service nila,” ani Relativo. 

Paliwanag at panawagan niya, mahalagang bigyang-pansin ng mga kinauukulan ang mga agro-met station sa bansa lalo’t higit na malaki ang nagiging epekto nito sa kapaligiran. Hiling niyang mas pagtuunan ng focus ang kalagayan ng manpower sa mga weather stations tulad ng kanilang istasyon.

Sa kabila ng mga nabanggit, tuloy-tuloy naman ang pagpapaalala ng istasyon sa publiko na patuloy na mag-ingat sa mga maaaring epekto ng matinding panahon.

Para sa karagdagang impormasyon, bisitahin ang kanilang opisyal na Facebook page.